ปมเหตุแห่งการเลิกคาดเชือก

ใบประกาศคู่มวย ณ สวนกุหลาบ - ร.๖

       หากกล่าวถึง วงการมวยในครั้งอดีต การชุมนุมนักมวยครั้งสำคัญ ครั้งหนึ่งของแผ่นดินสยามนี้ คือ การแข่งขัน ตีมวย ณ สนามมวยสวนกุหลาบ (พ.ศ. ๒๔๖๓-๒๔๖๕) จัดขึ้นเพื่อหาเงินซื้อปืนให้กับกองเสือป่า ใน สมัยรัชกาลที่ ๖ 

       เหตุการณ์นี้นับเป็นจุดเริ่มต้นของเส้นทาง การชกมวยไทยแบบอาชีพขึ้น จากกองมวยตามหัวเมือง หมู่บ้าน สู่นักมวยในจวนท่านเจ้าเมือง โดยมี สมุหเทศาภิบาล และข้าหลวงตามหัวเมืองต่างๆ เป็นผู้จัดหานักมวยที่มีฝีมือดี คัดเลือกตัวส่งเข้าสู่ การเข้าแข่งขันชกมวยในพระมหานคร

       นักมวยมากหน้าหลายตา ต่างชั้นต่างระดับฝีมือ เดินทางรอนแรม ฝ่าฟันมาจนสุดเส้นทางสายการต่อสู้ มีทั้งผู้ชนะและผู้พ่ายแพ้ เลือดและเหงื่อประพรมผืนหญ้าลานดิน ณ สนามมวยสวนกุหลาบแห่งนั้น

       หลักการชิงชัยสิ้นสุด นักมวยหลายคนบ้างก็ปักหลักอยู่ในเมืองรับใช้ในจวนเจ้านาย หากโชคเข้าข้างบ้างก็ได้เข้ารับราชการ บ้างก็กลับภูมิลำเนาเดิมทำไร่ไถ่นาดั้งเดิมมา

       ในบรรดานักมวยที่เข้ามาแสวงโชคและชื่อเสียง ในครั้งครานั้นต่างได้แสดงรูปลักษณ์ลีลา ความสามารถในเชิงหมัดมวย ซึ่งเป็นแบบฉบับเฉพาะหมู่ เฉพาะภาค ของตนออกมาให้เป็นที่ประจักษ์แก่หมู่ชน ในศาสตร์ พาหุยุทธ์วิทยา อันบ่งบอกความเป็นเอกลักษณ์ของชนชาติไท เลือดนักสู้ ผู้มีศิลปะการต่อสู้ประจำชาติตน ที่เรียกขานไปทั่วโลกว่า... “มวยไทย”

การชกมวยหน้าพระที่นั่ง สมัย ร.๕

       คู่มวยที่สร้างชัยชนะให้กลายเป็นตำนาน และยังเป็นผู้เปลี่ยนเส้นทางวงการมวยคาดเชือก ให้พลิกผันไปตลอดกาล คือ นายแพ เลี้ยงประเสริฐ หนึ่งในนักมวย ๕ ใบเถา จากบ้านท่าเสา เมืองอุตรดิตถ์ กับอีกหนึ่งนักชกจาก พระตะบอง นาม นายเจีย แขกเขมร (เจีย พระตะบอง) มวยฝีมือดีจากแถบชายแดนตะวันออก
        เล่ากันมาว่า... ผลงานการชกของ นายแพ กับ นายเจีย นั้นเป็นที่รำลือ เพราะนายแพได้ใช้เชิงหมัดกลมวยด้วยการสืบทิ่มหมัดหงาย เข้าที่ลูกกระเดือกนายเจียในท่า หนุมานถวายแหวน อันลือลั่น เป็นเหตุให้นายเจียถึงกับหมดสติคาเชือกกั้นเวที นายแพเห็นเช่นนั้นก็คะเนว่าคู่ปรปักษ์ยังไม่ล้ม จึงได้เข้ากระหน่ำตีไม่นับ จนกรรมการเข้าห้ามหย่าศึก และเข้าปฐมพยาบาล แต่ก็ไม่อาจจะแก้ไขให้นายเจียฟื้นคืนสติได้ จึงต้องนำส่งโรงพยาบาลเป็นการด่วน สุดท้ายนายเจียได้สิ้นใจในเวลาต่อมา
         เป็นอุบัติเหตุแห่งเหตุการณ์สำคัญใน ยุคสนามมวยหลักเมือง (ร.๗ พ.ศ. ๒๔๖๖-๒๔๗๒) ภายใต้กฎกติกาการชกมวยคาดเชือก อันว่าด้วยมาตราหนึ่งใน พระธรรมนูญลักษณะเบ็ดเสร็จ บทที่ ๑๑๙ บัญญัติ ไว้ว่า...

" ...ชนทั้งสองเป็นเอกจิตรเอกฉันท์ 

ตีมวยด้วยกันก็ดี แลปล้ำกันก็ดี 

และผู้หนึ่งต้องเจ็บปวดก็ดี โค่นหักถึงแก่มรณภาพก็ดี 

ท่านว่าหาโทษมิได้

อนึ่ง ผู้ยุยงก็ดี ผู้ตกรางวัลก็ดี 

ให้ปล้ำตีนั้น ผู้ยุหาโทษมิได้ 

เพราะผู้ยุนั้น จะได้มีจิตเจตนาที่จะใคร่ให้สิ้นชีวิตหามิได้

แต่จะใคร่ดูเล่นเป็นสุขภาพ 

เป็นกรรมของผู้ถึงมรณภาพเองแล...ฯ "
  

              เหตุการณ์ครั้งนั้นนับเป็น มูลเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงรูปแบบมวยเวที    โดยกระทรวงมหาดไทยในยุคนั้น (พ.ศ. ๒๔๗๑-๒๔๗๒) ได้แต่งตั้งคณะกรรมการขึ้น มีนายพลตรีพระยาฤทธิ์ไกรเกรียงหาญ  เป็นแม่งานในการกำกับดูแล  ปรับเปลี่ยนกฎกติกา  การตีมวยคาดเชือก ตลอดจนมีการบังคับให้นักมวยต้องสวมนวมแบบสากล และสวมถุงเท้า ในการชกต่อยมวย  

            อันส่งผลให้ศิลปะวิทยา การต่อสู้แบบมวยคาดเชือก ต้องย่อหย่อนขาดหายความเป็นศิลปะและศาสตร์ลงไปอย่างน่าเสียดาย... ลูกไม้ กลมวยการจับกุม ทุ่มทับ ก็พลอยขาดการสืบเล่น เฟ้นต่อกันมาอีกด้วย

            หนทางแห่งชัยชนะของนักมวยคาดเชือก ในความพยายามที่จะกอบกู้ รักษาศาสตร์แห่งวิชามวยโบราณเอาไว้นั้น... ลางเลือนลงทุกที นับแต่มีการประกาศเลิกคาดเชือกในครั้งนั้น 

            จวบจนปัจจุบันสมัย (พ.ศ. ๒๕๕๐) ด้วยระยะเวลาไม่ถึง   ๘๐ปี หากจะนับก็แค่เพียงชั่วอายุคนคนหนึ่งเท่านั้น   

            แต่...ศาสตร์ศิลป์แห่งวิชา ความรู้ที่เกี่ยวกับ มวยคาดเชือก ก็แทบจะเลือนหายไปพร้อมกับ ครูผู้เฒ่า คนแล้วคนเล่า นับเป็นเรื่องที่น่าเสียดาย จนต้องทอดถอนลมหายใจสักเฮือก.
 

 

โดย.... แหลม - ศักย์ภูมิ

  26 กันยายน 2557